สถานการณ์โรคลิชมาเนียซิสในประเทศไทยกลับมาเป็นที่จับตามองอีกครั้ง หลังมีรายงานข่าวเศร้าเกี่ยวกับการเสียชีวิตของผู้ป่วยรายหนึ่ง ซึ่งติดเชื้อจากแมลงตัวเล็กแต่ร้ายกาจอย่าง แมลงริ้นฝอยทราย สร้างความตื่นตระหนกในวงการสาธารณสุขและประชาชนทั่วไป
แมลงริ้นฝอยทราย (Sand fly) เป็นแมลงขนาดเล็กจิ๋ว มีขนาดเพียง 1-3 มิลลิเมตร ลำตัวสีเหลืองอ่อนหรือน้ำตาล มีขนปกคลุมทั่วทั้งตัวและปีกที่เป็นเอกลักษณ์คือจะตั้งขึ้นเป็นรูปตัววีขณะเกาะพัก แม้จะมีขนาดเล็ก แต่เป็นพาหะสำคัญในการนำเชื้อโปรโตซัว Leishmania ก่อให้เกิดโรคลิชมาเนียซิส ซึ่งมีอาการได้หลากหลายระดับ ตั้งแต่แผลที่ผิวหนัง ไปจนถึงอาการรุนแรงที่ส่งผลกระทบต่ออวัยวะภายในถึงชีวิต
รู้จักโรคลิชมาเนียซิส ภัยร้ายจากแมลงริ้นฝอยทราย
โรคลิชมาเนียซิสที่นำโดยริ้นฝอยทรายสามารถแบ่งออกได้เป็น 3 รูปแบบ
- ลิชมาเนียซิสที่ผิวหนัง (Cutaneous Leishmaniasis): ผู้ป่วยจะมีแผลที่ผิวหนัง อาจเป็นแผลเดียวหรือหลายแผล ขอบแผลมักจะชัดเจน
- ลิชมาเนียซิสที่เยื่อบุผิวหนังและเยื่อเมือก (Mucocutaneous Leishmaniasis): อาการจะรุนแรงกว่า มักเกิดบริเวณจมูก ปาก และลำคอ ซึ่งอาจนำไปสู่การเสียรูปได้
- ลิชมาเนียซิสที่อวัยวะภายใน (Visceral Leishmaniasis หรือ Kala-azar): เป็นชนิดที่อันตรายที่สุด ผู้ป่วยจะมีไข้เรื้อรัง อ่อนเพลีย น้ำหนักลด ตับและม้ามโต หากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที อาจเป็นอันตรายถึงชีวิต